शेयर बजारमा रहेका नयाँ लगानीकर्ताले शेयर बजारको सहि ज्ञान नभएर आफु संग भएको पैसा गुमाउने गर्छन। नयाँ लगानीकर्ताले छोटो समयमा धेरै नाफा कमाउन खोज्दा आफ्नो पुजी गुमाउने गरेको देखिन्छ।
उनीहरु शेयर बजारको बारेमा जान्न चाहन्छन तर कसरि लगानी गर्ने भन्ने ज्ञान उनीहरुमा हुदैन जसकारण उनीहरु निरास हुने गर्छन। त्यसैले आज हामीले हाम्रो रोजाइमा रहेका शेयर बजारमा कसरि लगानी गर्ने भनेर सिक्नको लागि अति उपयोगी र ज्ञानबर्द्धक पुस्तकको सुची लिएर आएका छौ जुन तपाइले सजिलै घरै बसेर अर्डर गर्न सक्नु हुने छ।
१) नेपालको सेयर बजार , सेयरको आधारभूत विश्लेषण , शेयर बजारबाट करोडपति , शेयर मन्त्र , सेयर, कमोडिटिज तथा विदेशी मुद्राको प्राविधिक विश्लेषण : रविन्द्र भट्टराई
रविन्द्र भट्टराई त्रिभुवन विश्वविद्यालय , शंकरदेव क्याम्पसमा वित्त तथा लगानी विषयमा प्राध्यापक हुन् ।
भट्टराई सेयर बजारको अध्ययन, अनुसन्धान र विश्लेषणमा निरन्तर संलग्न रहदै आएका छन् । रविन्द्र भट्टराई सेक्युरिटिज रिसर्च सेन्टर एन्ड सर्भिसेज (एसआरसिएस) मार्फत सेयरसम्बन्धी तालिममा समेत सक्रिय छन् । वित्तीय साक्षरता जगाउन उनले दोहोरी गीत तथा चलचित्र समेत निर्माण गरेका छन। उनले शेयर बजार सम्बन्धि विभिन्न पुस्तक लेखेका च्ग्गन।
सेयरबाट करोडपति सेयर बजार विश्लेषक रविन्द्र भट्टराईद्वारा रचित पुस्तक हो । पैसाको दास नबन, पैसालाई दास बनाऊ भन्ने पुस्तक निष्कर्ष हो । यस पुस्तकमा सेक्स र सेयरबीच किन तुलना गरिएको छ ।
लेखक रविन्द्र भट्टराईले सेयरबाट करोडपतिलाई आफ्नो सपनाको पुस्तक भएको बताएका थिए। उनले सेयरको प्राविधिक कुरालाई सजिलो भाषामा बुझाउन पुस्तकमा आफूले १२ वर्ष लामो समय खर्चिएको जनाए।
पैसा बनाउन कति, कसरी र कस्तो दुख गर्ने भन्ने आवस्यकता र अवसरले निर्धारण गर्छ। तर पैसा कमाउन कै लागि जीवन खण्डहर बनाउनु पर्दैन। दैनिक दूई घन्टा गरिने अध्ययनले वर्तमान मात्र होइन, जीवनको उत्तरार्ध पनि सुरक्षित गर्न सकिन्छ।
तपाइले दराजबाट यी सम्पूर्ण किताब मात्र रु १४१९मा खरिद गर्न सक्नुहुने छ।
२ ) The Intelligent Investor : बेन्जामिन ग्राहम
एक मिलियन भन्दा बढी प्रतिलिपिहरूको रेकर्ड बिक्री यो शानदार पुस्तकले आजको बजार अवस्थाको ग्राहमको निरन्तर परिवर्तन हुने ज्ञानको वर्णन गर्दछ।
बीसौं शताब्दीका सबैभन्दा ठूलो लगानी सल्लाहकार बेन्जामिन ग्राहमले संसारभरका मानिसहरूलाई सिकाउनुभयो र प्रेरित गर्नुभएको छ।उनको दृष्टिकोणले आजको बजार वास्तविकताहरू पनि समावेश गर्दछ, पाठकहरूलाई ग्राहमका उदाहरणहरू र आजको वित्तीय अवस्थाहरू बीचको सम्बन्ध देखाएर ग्राहमका सिद्धान्तहरू प्रयोग गर्न सजिलो बनाउँदछ। The Intelligent Investor को यो संस्करण तपाईंले आफ्नो वित्तीय लक्ष्यमा पुग्नका लागि पढेका सबै पुस्तकहरूमध्ये सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण र आवश्यक छ।
३) Think and Grow Rich (सोच्नुहोस र धनि बन्नुहोस )
अहिलेसम्म लेखिएका उत्कृष्ट प्रेरणादायी पुस्तकहरू मध्ये एक, Think and Grow Rich सायद तपाईंले पढ्ने आशा गर्न सक्ने सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण वित्तीय पुस्तक हो।
सन् १९३७ मा यो पहिलो पटक प्रकाशित भएको समयदेखि पाठकहरूको प्रेरणादायी पुस्ता, Think and Grow Rich—हिलको सबैभन्दा ठूलो बिक्रेता—विश्वभरका लाखौं व्यापारी नेताहरूले सफलताको लागि ठोस योजना बनाउन प्रयोग गरेका छन्, जसलाई पछ्याउँदा कहिल्यै असफल हुँदैन।
तर, पुस्तकलाई आर्थिक समृद्धि हासिल गर्नमा मात्र सीमित राख्नु गलत हुनेछ ।
एक उत्प्रेरक व्यक्तिगत विकास र आत्म-सहायता पुस्तक, यसको मुख्य शक्ति यस तथ्यमा निहित छ कि यसले भौतिक सम्पत्तिलाई मात्र व्याख्या गर्दैन तर यसको केन्द्रबिन्दुमा, यो व्यक्तिहरूलाई कामका सबै लाइनहरूमा सफल हुन मद्दत गर्ने एउटा ग्रन्थ हो।
थिंक एन्ड ग्रो रिचलाई जोन सी. म्याक्सवेलको लाइफटाइम 'मस्ट रिड' पुस्तकहरूको सूचीमा सूचीकृत गरिएको छ र यो पहिलो पटक बिजनेस वीक म्यागजिनको बेस्ट-सेलर सूचीबाट प्रकाशित भएको वर्ष पछि छैटौं सर्वाधिक बिक्रि हुने पेपरब्याक ब्यापारिक पुस्तकको रूपमा स्थानमा छ।
४) धनी बुवा गरिब बुवा
बेस्ट सेलिङ पुस्तक धनी बुवा गरिब बुवामा लेखक रोबर्टले २ जना बुवाको बारेमा चर्चा गरेका छन । पहिलो बुवा जस्ले लेखकलाई जन्म दिए अनि अर्को बुवा जस्ले उनलाई पैसाको बारेमा अनमोल ज्ञान बांडे । आफुलाई जन्मदिने बुवालाई उनले गरिब बुवाको रुपमा चित्रण गरेका छन । जोसँग प्रतिष्ठित कलेजको डिग्री छ । प्रतिष्ठित जागिर छ । उनी आफू कार्यरत सेवाको माथिल्लो पोष्टमा कार्यरत कर्मचारी हुन । तर पनि उनी पैसाको समस्यासँग जुधिरहेका छन । उनी आफुलाई मन लागेको बेला दिल खोलेर खर्च गर्ने ल्याकत राख्दैनन ।
उक्त पुस्तक केहि चर्चित सब्दहरु यस प्रकार छन् " धनीहरु सम्पती किन्दछन तर मध्यमवर्गीय मानिसहरु सम्पती ठानेर दायित्व किनिराखेका हुन्छन । धनीहरु आफ्नो विलासिताको सामानहरु सबभन्दा पछि किन्दछन तर मध्यमवर्गीय परिवार ऋण लिएर भए पनि विलासिताका वस्तुहरु सबैभन्दा पहिले किन्दछन किनभने उनीहरु समाजमा आफुलाई धनी देखाउन चाहन्छन । परिणामत: उनीहरु ऋणको दलदलमा कहिल्यै नउम्किने गरी फस्न पुग्छन ।
हाम्रो शिक्षा प्रणालीले अझै पनि नोकर ( जागिरे) उत्पादन गर्नमै जोड दिएको छ । अहिलेको समयमा मेहनत गर । हाड घोटेर पढ । धेरै नम्बर ल्याउ । राम्रो जागिर खाउ । जस्ता अवधारणाहरु आउटडेटेड भैसकेका छन । हामी भने यही कुरा बारबार रट लगाइरहेका छौं । केबल मेहेनतले मात्र मानिस सफल हुदैन । त्यही मान्छे सफल हुन्छ जस्ले स्मार्ट तरिकाहरु सिकेको हुन्छ ।"
५) वारेन बफेट - शेयर बजारको बादशाह
स्टक मार्केटका बादशाहा मानिने वारेन बफेटको लगानीका दृष्टिकोणहरु समेतिएको यो पुस्तक नेपालीमा अच्युत कोइरालाले लेखेका हुन् । यस पुस्तक अनुसार, एक राम्रो लगानी त्यो हो जसलाई बुद्धिमानीपूर्वक उठाइएको होस् र यसमा सामान्य शेयरका विविध पोर्टफोलियो होस्। यो पोर्टफोलियो सूपथ मूल्यको हुनु जरुरी छ।
वारेन एड्वार्ड बफेट एक अमेरिकी अरबपती, लगानीकर्ता तथा लोक परोपकारी हुन, जो वर्कसायर हाथवे का अध्यक्ष र सिइओ हुन्। उनलाई विश्वको सर्वाधिक सफल लगानीकर्ता मध्ये एक मानिन्छ। २०१९ को डिसेम्बर अनुसार उनको खुद सम्पत्ति US$88.9 अर्ब छ , र उनी विश्वको चौथो सर्वाधिक धनी व्यक्ति हुन्। बफेट ओरेकल अफ ओमाहा अर्थात् ओमाहाको सबै भन्दा ठुलो लगानीकर्ताको रूपमा पनि चिनिन्छन । उनले अमेरिकाको कोकाकोला, वेल्स फार्गो एण्ड कम्पनी, जिलेट, अमेरिकन एक्प्रेस, प्रोक्टर एण्ड ग्याम्बल, क्राफ्ट फूड्स जस्तो ठुलो कम्पनीहरूमा धेरै लगानी गर्ने गर्थे । यी कम्पनीहरूमा ठुलो स्वामित्व कसैसंग छ भने त्यो वारेन बफेटसंग रहेको छ ।
