भायनेट कम्युनिकेसमा देशका अब्बल इन्जिनियरहरु कार्यरत छन् ।
तर, त्यही कम्पनीमा केही महिनाअघि ह्याकरले आ क्र’म’ण गरे । ह्याकरहरुले सो कम्पनीका सबै ग्राहकहरुको विवरण सामाजिक सञ्जालमै सार्र्वजनिक गरिदिए ।
यसमा ठूला ह्याकर समूहको संलग्नताको आशंका गरिएको थियो । तर, प्रहरी अनुसन्धानमा फरक देखियो ।
बुटवलका एक १७ वर्षीय युवकले त्यसरी ह्याकिङ गरेको प्रहरीको साइबर ब्यूरोले आइतबार प्रष्ट पारेको छ ।
यो घटना मात्र होइन, नेपालमा धेरै जसो साइबर अपराधका घटनामा यस्तै कलिला उमेरका युवाहरु संलग्न हुने गरेका छन् । फुच्चे ह्याकरबाट प्रहरी हैरान भएको छ ।
एक महिनाअघि विभिन्न सरकारी वेभसाइडमा आ’क्रम’ण गर्ने नवलपरासी पश्चिम सुनवल घर भई काठमाडौं बस्ने १९ वर्षीय दिनेश तिवारीलाई पक्राउ गरेको थियो ।
सोही समूहका २५ वषिय विवेक महर्जन र १७ वर्षीय युवकलाई ह्या’कर्स ह’न्ट अभियान चलाएर ब्यूरोले गत महिना पक्राउ गरेको थियो ।
मानवजीवनमा प्रविधि जति प्रिय छ, त्यतिकै जोखिमपूर्ण पनि बन्दै गइरहेको छ । प्रविधिको प्रयोग गर्न नजान्दा धेरै ब’र्बाद पनि भइरहेका छन् ।
प्रविधिबाट हुने अपराधमा नेपाल प्रहरीमा दैनिक २० भन्दा धेरै उजुरी पर्दछन् ।
सामान्य मान्छे मात्र होइन ठूला कम्पनी समेत साइबर सम्बन्धि अ’पराधबाट पी’डित हुने क्रम बढ्दो छ ।
रमाइलो त के छ भने धेरैजसो यस्ता घटनामा भर्खरका युवाहरु संलग्न हुने गरेका छन् । धेरै जसो १७/१८ वर्ष उमेर समूहका रहेको नेपाल प्रहरीको साइबर ब्यूरोको तथ्याङक छ ।
टिकटकमा चर्चित रहेकी भक्तपुरकी निकिशा श्रेष्ठलाई बाटोमा हिडिरहेको अवस्थामा दु’व्र्य’व’हा’र गर्दै भिडियो खिचेर गत कात्तिकमा सामाजिक सञ्जालमा सार्वजनिक गरियो ।
सामाजिक सञ्जालमार्फत प्रहरीले उजुरी लिएर अनुसन्धान गरी मंसिरको पहिलो सातो प्रहरीले त्यसमा संलग्नललाई पक्राउ ग¥यो । पक्राउ परेकामध्ये दुई जना १७ वर्ष र एक जना १८ वर्षका युवा थिए ।
फेसबुकमा ब’ला–त्का’री संगठन नामक ‘गु्रप’ बनाएर केही युवकले यसलाई प्रोत्साहन गर्ने खालका सामग्री पोष्टहरु गरे । नेपाल प्रहरीमा त्यसबारे अनुसन्धान गरी दुई युवकलाई पक्राउ ग¥यो ।
अनुसन्धानका क्रममा उनीहरु १७-१८ वर्षका युवा थिए । रमाइलोका लागि भन्दै फेसबुकमा त्यस्तो समूह बनाएका उनीहरु प-क्राउ मात्र परेरन, अदालतले उनीहरुलाई थुनामा राख्ने आदेश समेत दिएको छ ।
पब्जी खेलका इ-सेवाबाट ठगी गर्ने पाँच युवालाई दुई महिनाअघि प्रहरीले पक्राउ ग¥यो । पब्जी खेलमा ‘क्वाइन’ मिलाइदिने भन्दै कसैसँग एक सय, कसैसँग दुई सय रुपैयाँ ठग्ने गरेको प्रहरीले जनाएको छ ।
इन्टाग्राममा सन्ध्या क्वीन नामक एक अकाउन्टमा अ ‘श्ली-’ल भिडियोहरु पोष्ट हुने गरेको थाहा पाएपछि प्रहरीले अनुसन्धान गर्दा ती युवाले आफ्नै ‘पो’र्न भि’डि’यो’ पो ‘र्नह’ब’मा अ’पलो’ड गरेर पैसा कमाउने ध’न्दामा लागेको खुल्यो ।
पो’र्न’ह’ब’मा १६ लाख जनाले हेरेको सो भिडियो र इन्टाग्राम अकान्उट प्रहरीले बन्द गराएको छ ।
यी सबै घटना कलिला युवाहरु संलग्न छन् । साइबर अ’प*रा’धका धेरै जसो घटनामा १८ वर्षभन्दा कम उमेरका युवाको सलग्नता बढेको नेपाल प्रहरीको साइबर ब्यूरोमा कार्यरत प्रहरी उपरीक्षक पशुपति राय बताउँछन् ।
उनीहरुमाथि अभिभावकको निगरानी नहुने यसको प्रमुख कारण भएको उनको भनाई छ ।
सामाजिक सञ्जालमा प्रतिशोध लिने घटनादेखि ठगीसम्मका उनीहरुको संलग्नता देखिएको छ । कतिपयले भने अ’श्ली’ल सा’माग्री पो’ष्ट गर्ने गतिविधिमा पनि देखिएका छन् ।
विश्वमै धेरै हेरिने ‘पो*र्नसा’इ’ट’ पो’र्नह’ब’मा नेपाली युवतीहरुले भिडियोहरु राख्ने गरेको प्रहरी अनुसन्धानमा खुलेको छ । पैसा कमाउनकै लागि कतिपय यस्तो गतिविधिमा देखिएका छन् ।
इन्स्टाग्राममार्फत उनीहरुले प्रचार समेत गर्दै आएका थिए । सन्धा क्वीन नामक यस्तै इन्टाग्राम अकाउन्ट बन्द गरेर प्रहरीले पो’र्न’ह’ब’बा’ट उनीहरुको भिडियो समेत डिलिट गराएको थियो ।
तर, उनीहरुले नयाँ अकाउन्टबाट यस्ता गतिविधि जारी राखेको प्रहरीले जनाएको छ ।
‘नेपाली युवाहरुलाई लक्षित गरी यस्ता भिडियोहरु राखिएको अनुसन्धानमा आबद्ध एक प्रहरी अधिकारी बताउँछन् ।
‘कतिसम्म भने पछि ‘न्यू ‘ड च्या’ट गर्न इसेवामा पैसा हाल्न लगाउने किसिमको गतिविधि समेत देखियो,’ ती प्रहरी अधिकारीले भने ।
यसमा धेरै जसो १७÷१८ वर्ष उमेरका युवतीहरु नै देखिएका छन् ।
एसपी राय भन्छन्,‘यसमा किशोर किशोरी भन्दा अभिभावक धेरै जिम्मेवार छन् ।
इन्टरनेटमा छोरा छोरी के हेरिरहेका छन्, के गरिरहेका छन् भन्ने अभिभावकलाई थाहै हुन्न । सेफ इन्टरनेट तथा चाइल्ट इन्टरनेटको मात्र बालबालिकालाई प्रयोग गर्न दिनुपर्छ ।
धेरै अभिभावकलाई यसबारे जानकारी नभएको पनि हुनसक्छ । इन्टरनेटमा के गर्नु अ’प*रा’ध हो भन्ने जानकारी छैन ।